در روزهای اخیر پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، برای رسیدن به تفاهم با ایران غیرهسته‌ای اظهارتمایل کرد و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تاکید کرد با آمریکا مذاکره‌ای در کار نخواهد بود، اقدام‌های گسترده رسانه‌های حکومتی و چهره‌های اصول‌گرا و غیراصول‌گرا برای توجیه فرمان خامنه‌ای آغاز شده است.
در نمونه‌ای از این اقدام‌ها، برخی رسانه‌های اصول‌گرا درباره شرط ترامپ برای مذاکره با ایران یک خبر جعلی به همراه تصویری جعلی از نشریه وال استریت ژورنال منتشر کردند و مدعی شدند که رئيس‌جمهوری آمریکا مذاکره با جمهوری اسلامی را به واگذاری جزایر سه گانه به امارات متحده عربی منوط کرده است.
این خبر در حالی منتشر می‌شود که رصد رسانه‌های آمریکایی نشان می‌دهد چنین ادعایی نادرست و تصویر منتسب به گزارش وال استریت ژورنال در این زمینه هم جعلی است.
بنا بر آنچه در رسانه‌های معتبر غربی منتشر شده، ترامپ که در هواپیمای ایر فورس وان (هواپیمای ریاست‌جمهوری) صحبت می‌کرد، درباره ایران گفت: «من می‌خواهم درباره [موارد] غیرهسته‌ای با ایران توافق صورت بگیرد. این را به بمباران سنگین ترجیح می‌دهم.» البته او جزئیات هرگونه مذاکرات احتمالی با جمهوری اسلامی ایران را فاش نکرد و گفت: «ترجیح می‌دهم نگویم قرار است به آن‌ها چه بگویم.»
به‌رغم چنین موضعی، علی خامنه‌ای روز ۱۹ بهمن با اشاره به تجربه برجام، مذاکره با آمریکا را به طور قاطع ممنوع کرد و پس از آن، انتشار یادداشت‌ها و گزارش‌های گوناگون در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های وابسته جمهوری اسلامی ایران و نواختن ساز مخالف درباره مذاکره با آمریکا آغاز شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رهبر جمهوری اسلامی در آن سخنان گفت که چنین مذاکراتی «هیچ تاثیری در حل مشکلات کشور ندارد» و مذاکره کردن «عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه» نیست.
این اظهارات در فضای داخلی واکنش‌های زیادی داشت و علاوه بر آنکه مانند یک زلزله، وضعیت اقتصادی بحرانی ایران را تکان داد و قیمت دلار و طلا را به بالاترین حد تاریخی رساند، باعث شد افرادی که پیش از آن به لزوم رسیدن به تفاهم با دولت آمریکا اشاره می‌کردند، از مواضعشان عقب‌نشینی کنند.
نمونه بارز این عقب‌نشینی فاحش در سخنان مسعود پزشکیان، رئيس‌جمهوری اسلامی ایران، هم نمایان شد. او که پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری نسبت به رقبای اصول‌گرایش، وعده‌های متفاوتی داد و ادعا کرد در راه بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، آماده همکاری با کشورهای دیگر است، در راهپیمایی حکومتی ۲۲ بهمن، در تبعیت محض از گفته‌های خامنه‌ای سخن گفت و با اینکه هفته‌های گذشته در گفتگو با شبکه آمریکایی ان‌بی‌سی گفته بود ایران برای مذاکره «اصولی» با آمریکا آماده است، در سخنان تازه‌اش با ادبیاتی متفاوت و متناقض، تاکید کرد: «ترامپ می‌گوید بیایید گفتگو کنیم و همان لحظه، تمام توطئه‌های ممکن علیه ایران را امضا می‌کند. می‌گوید می‌خواهیم مذاکره کنیم؛ تو اگر اهل مذاکره بودی، چرا [باید] این غلط‌ها را می‌کردی؟»
او مدعی شد: «ترامپ از مذاکره حرف می‌زند اما هم‌زمان می‌خواهد تمام راه‌ها را از دارو، غذا و سایر موارد به روی ایران ببندد. بنابراین ما نباید چشم به دیگران بدوزیم و باید به خود و توانایی‌های خودمان بازگردیم.»
رئيس‌جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از گفته‌هایش ضمن تمجید صریح از علی خامنه‌ای گفت: «ایران و رهبر جمهوری اسلامی با تمام توان در مقابل قلدری‌ها ایستاده‌اند. ما با رهبریت رهبری عزیز تلاش می‌کنیم کسانی که می‌خواهند مردم را ناامید کنند، فکرشان به سرانجام نرسد. به ما می‌گویند تروریست، در حالی که ما قربانیان تروریم. آن‌ها بودند که مقام معظم رهبری، روسای‌جمهوری، ائمه جمعه و دانشمندان ما را ترور کردند.»
هم‌زمان، یوسف پزشکیان، پسر مسعود پزشکیان که مشاور و دستیار رسانه‌ای رئیس‌دفتر او است، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، درباره مخالفت با مذاکره با آمریکا نوشت: «مذاکره به حسن نیت نیاز دارد. اگر قصد مذاکره داشتند، می‌توانستند برای شروع با رفع تحریم‌ها ولو به مقدار اندک، شروع کنند.»
محمود علوی، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری ایران، هم با حضور در راهپیمایی ۲۲ بهمن، گفته‌های خامنه‌ای را تکرار کرد و به خبرنگاران گفت: «ترامپ می‌خواهد در مذاکره همه‌چیز را ببرد و ایران همه‌چیز را ببازد. هیچ انسان عاقل و باشرافتی وارد چنین مذاکره‌ای نخواهد شد.»
محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان، نیز در همین روز تاکید کرد: «آمریکا هیچ‌گاه مورداعتماد نبود و نیست. امروز احساس نمی‌کنیم در معامله با آمریکا نفعی داشته باشیم.»
این گفته‌ها در حالی است که به‌رغم آنکه جمهوری اسلامی برای برگزاری مراسم حکومتی بیست‌ودوم بهمن تمام امکاناتش را بسیج کرده بود، شعارهای شبانه و اعتراض‌های مردمی مستقیم علی خامنه‌ای را هدف قرار دادند و خشم عمومی از رهبر جمهوری اسلامی و سیاست‌هایش را آشکار کردند.
دولت چهاردهم که طی شش ماه گذشته مذاکرات احتمالی با غرب و دولت جدید آمریکا را سیاست اصلی خود اعلام کرده بود، اکنون با بحرانی جدی مواجه شده است. چالش اساسی که دولت با آن‌ها روبرو است، بازگشت تحریم‌های حداکثری دولت ترامپ است که دولت تاکنون هیچ راهبرد روشنی برای مدیریت آن مطرح نکرده است. سخنان علی خامنه‌ای در رد تاثیر هرگونه مذاکره مستقیم هم با واکنش بازار مواجه و با نگرانی و اعتراض گسترده مردم در فضای مجازی همراه شده است.
با گسترش نارضایتی عمومی، حتی برخی مقام‌های حکومتی نیز درباره احتمال شکل‌گیری اعتراض‌های مردمی ابراز نگرانی کرده‌اند؛ از جمله عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور دولت حسن روحانی، که از آمران سرکوب معترضان در آبان ۹۸ بود، گفت که شرایط فعلی «خیلی نگران‌کننده‌تر» از آبان ۹۸ است.
در همین حال نشریه تلگراف به نقل از یکی از مقام‌های جمهوری اسلامی نوشت که تعدادی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در «مداخله‌ای بی‌سابقه» از علی خامنه‌ای خواسته‌اند فتوای ممنوعیت تولید سلاح هسته‌ای را لغو کند.
به گزارش این نشریه، این مقام مسئول در جمهوری اسلامی گفت: «خامنه‌ای مذاکره با آمریکایی‌ها و همچنین توسعه سلاح‌های هسته‌ای را، که به نظر می‌رسد تنها راه بقای [رژیم] است، ممنوع کرده است و این موضوع نظام را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد. مدتی است که تا ساخت سلاح هسته‌ای با فشار دادن چند دکمه فاصله داریم و این در حالی است که لزوم دستیابی به این ابزار بیش از همیشه احساس می‌شود.»
مقام‌های جمهوری اسلامی گزارش تلگراف را نادرست خوانده و مدعی‌اند که سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی مانند گذشته خواهد بود.
